راز کهکشانهای پیچخورده در عکسهای «جیمز وب»
تاریخ انتشار: ۲۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۶۴۳۹۲
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، به نقل از اسپیس، تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) در ژوئیه ۲۰۲۲، نخستین عکس خود را ارائه کرد. این عکس، هزاران کهکشان را نشان میداد که بسیاری از آنها در اوایل عمر کیهان دیده شده بودند. چیزی که بسیاری از مردم انتظارش را نداشتند این بود که برخی از این کهکشانها چقدر پیچخورده به نظر میرسند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این کهکشانها که به شکلات ذوبشده شباهت دارند، نمایانگر این نیستند که این اجرام در فضا چگونه به نظر میرسند. این یک توهم در تصاویر جیمز وب است. یکی دیگر از جنبههای شگفتانگیز عکسهای جیمز وب، مانند عکسی که از خوشه کهکشانی بزرگ «RX J ۲۱۲۹» گرفته شده، این است که چندین کهکشان در چندین نقطه یک عکس ظاهر میشوند. باز هم این یک توهم است. این کهکشانها در واقع همزادهای دقیقی ندارند.
این دو جنبه متمایز از عکسهای جیمز وب، نتیجه همان پدیدهای هستند که «همگرایی گرانشی» (Gravitational lens) نامیده میشود. این پدیده که نخستین بار بیش از ۱۰۰ سال پیش توسط «آلبرت اینشتین» (Albert Einstein) پیشبینی شد، به پدیده مهمی برای ستارهشناسان تبدیل شده است. این کهکشانهای منحرفشده و تکراری، همگی نمونههایی از اجرام دارای همگرایی گرانشی هستند.
همگرایی گرانشی، پدیدهای است که در نظریه «نسبیت عام» اینشتین پیشبینی شده است و نشان میدهد گرانش از اثری پدید میآید که اجرام بر تار و پود فضا و زمان میگذارند و آنها را به عنوان یک موجود واحد به نام فضا-زمان متحد معرفی میکنند.
به یک ورقه لاستیکی کشیده فکر کنید که توپهایی با جرمهای گوناگون روی آن قرار گرفتهاند. هرچه جرم توپ بیشتر باشد، ورقه لاستیکی بیشتر تاب برمیدارد. همین امر در مورد اجرام دارای جرم زیاد که در تار و پود فضا-زمان نشستهاند نیز صدق میکند. هرچه جرم بیشتر باشد، فضا-زمان بیشتر پیچ می خورد و اجرامی مانند کهکشانها و خوشههای کهکشانی باعث تاب خوردن شدید فضا-زمان میشوند. این اثر زمانی بسیار جالب میشود که نور یک جرم پسزمینه مانند ستاره یا کهکشان، از این پیچ و تاب عبور کند.
نور در خطوط مستقیم حرکت میکند. تاب برداشتن فضا بر حسب جرم باعث میشود که نور منتشر شده از یک منبع دور، خمیده شود. در نتیجه، هنگامی که نور به زمین میرسد، باعث میشود که جرم پسزمینه در مکان دیگری از آسمان به نظر برسد.
در موارد تاب برداشتن شدید، زمانی که جرم بین زمین و منبع پسزمینه بزرگ است، نور مسیرهای متفاوتی را در اطراف جرم طی میکند که همگی در درجات گوناگونی خم میشوند. این امر، طول مسیری را که نور طی میکند تا به ما برسد، در درجات گوناگونی تغییر میدهد و زمان رسیدن آن را عوض میکند. این بدان معناست که یک جرم دارای همگرایی میتواند در چندین نقطه از یک نوردهی ظاهر شود. این امر میتواند شکلهای جالبی مانند یک حلقه نورانی به نام «حلقه اینشتین» (Einstein ring) را ایجاد کند که همه از تکرار یک جرم تشکیل شدهاند.
به گفته آژانس فضایی اروپا، خوشههای کهکشانی، شکلی به هم ریخته دارند و تودهها توزیع مرکزی ندارند بنابراین، وقتی به عنوان اجرام میانی عمل میکنند، همگرایی کامل نیست.
در هر حال، این اجرام فراتر از کنجکاویهای بصری هستند. همگرایی گرانشی میتواند از راههای بسیاری برای ستارهشناسان سودمند باشد.
همگرایی گرانشی فقط نور یک جرم پسزمینه را منحرف نمیکند، بلکه در واقع میتواند این نور را تقویت کند. در نتیجه، نور بسیار ضعیف اجرام بسیار دور مانند کهکشانهای اولیه تقویت میشود. به همین دلیل، همگرایی گرانشی برای بررسی جهان اولیه توسط جیمز وب حیاتی است.
به گفته ناسا، الگوهایی که اجرام دارای همگرایی ایجاد میکنند، با عبور نور از آنها میتواند اطلاعات بسیاری را در مورد اجرام آشکار کند. برای مثال، همگرایی گرانشی میتواند چگونگی توزیع ماده را در خوشههای کهکشانی و کهکشانها آشکار کند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: همگرایی گرانشی کهکشان ها فضا زمان جیمز وب یک جرم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۶۴۳۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تست هوش ریاضی: تعداد تخم مرغهای باقی مانده چند عدد است؟
یک معمای جذاب در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود که بسیاری را گیج کرده است.
معما این است:
من ۶ تخم مرغ دارم. ۲ تخم را شکستهام، ۲ تخم مرغ دیگر را پختهام و ۲ تای دیگر را خوردهام. حالا چند تخم مرغ باقی مانده است؟
پاسخهای زیادی برای این معما ارائه شده است که به نظر منطقی میرسند، اما چرا جواب آنها اشتباه است؟
پاسخ اشتباه ۱: برخی میگویند که برای پختن تخم مرغ باید ابتدا آن را شکست؛ بنابراین اگر ۲ تخم مرغ شکسته شود، سپس پخته شود و خورده شود، ۴ تخم مرغ باقی میماند. اما این پاسخ نادرست است.
پاسخ اشتباه ۲: برخی دیگر میگویند ۴ تخم مرغ باقی مانده است، چون در کل ۶ تخم مرغ داشتیم، ۲ تا شکسته شد، ۲ تا پخته شد و ۲ تا خورده شد. اما چرا این جواب هم اشتباه است؟..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
پاسخ درست: اگرچه ممکن است فکر کنید که پاسخ باید ۴ باشد، اما نکته ظریفی در سوال وجود دارد. جمله اول میگوید: “من ۶ تخم مرغ دارم. ” این جمله برای زمان حال است، در حالی که بقیه جملهها برای زمان گذشته هستند؛ بنابراین با توجه به این نکته، جواب درست عدد ۶ است، زیرا هرچند شما در گذشته تخم مرغها را شکستهاید، پختهاید یا خوردهاید، اما در زمان حال هنوز ۶ تخم مرغ دارید.
اگرچه این معما ساده به نظر میرسد، اما به دلیل تفاوت در زمانهای فعل، بسیاری از افراد به اشتباه جواب میدهند. این نوع معماها نشان میدهند که گاهی برای یافتن پاسخ درست باید به دقت به سوال نگاه کرد و تفاوتهای ظریف در ساختار جملات را درک کرد.
منبع: خبرنامه
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی